Overzichtje Italiaanse koffiesoorten

Koffie is wereldwijd ongekend populair, maar het onbetwiste koffieland is toch wel Italië. Er bestaan meer dan vijftig verschillende koffievarianten in het land, en dan rekenen we specifieke locale specialiteiten nog niet mee. Dat kan goed verwarrend zijn. In Italië is koffie bijna heilig: de koffiepauze is een dagelijkse gewoonte waarbij er eens goed over de dingen in het leven nagedacht wordt of er lekker op los geroddeld wordt. Dan moet de koffie natuurlijk wel goed smaken ook, anders leidt dat maar af. Vandaar dat de koffie in Italië van de hoogste kwaliteit moet zijn, en dat er zoveel variaties bestaan.

Top 10 bekendste Italiaanse koffie

Macchiato, cappuccino, espresso, ristretto... al die namen! Je zou als Nederlander al snel zoiets hebben van, doe maar gewoon, koffie. Maar omdat je vast ook wel eens iets anders wil proeven dan het standaard bakkie troost, hebben we een top 10 van de bekendere soorten Italiaanse koffie voor je op een rijtje gezet. Ken je ze allemaal?

1. Caffè Espresso: De Italianen beschouwen dit als hun 'gewone' koffie. Al sinds ergens eind 800 in Turijn ontstaan, heeft espresso de hele wereld veroverd. En als je dus in Italië 'gewoon een koffie' (caffè) zou bestellen zonder er iets bij te zeggen, krijg je espresso. De naam ontstond begin 20e eeuw omdat deze kleine koffie in feite per persoon ('expres') bereid worden. Al zijn er ook bronnen die beweren dat de naam afkomt van dat de koffie onder druk ('es presso') bereid wordt. Wegens de krachtige smaak drinkt men in Italië vaak espresso met veel suiker.
2. Decaffeinato: In Italië bestel je deze ook wel met kortweg 'deca', en zoals de naam al suggereert, is dit caffeïnevrije koffie. Deze wordt uit de gemalen koffie gefilterd voor er koffie van bereid wordt. Het is relatief populair, al kan een echte Italiaan niet aan de geur wennen (het wordt nogal eens met buskruit vergeleken).
3. Ristretto: Niet direct verontwaardigd reageren als je dit bestelt, want een ristretto hóórt echt zo weinig te bevatten. Dit is echt een mini-minibeetje koffie, en zeker als je dat in een espresso-kopje serveert lijkt het alsof je maar een bodempje hebt gekregen. Het is in twee slokken weg! Er wordt minder vloeistof (pakweg de helft slechts) in gebruikt waardoor de smaak intenser en romiger is. Soms wordt het bereid door enkel het eerste beetje koffie te gebruiken dat bij het bereiden van espresso vrij komt, zodat de volste smaak in je kopje zit. Échte ristretto is bijna niet te vinden buiten Italië, al zul je het heus hier en daar wel op een drankkaart aantreffen. Maar voor de echte ristretto moet je toch eigenlijk in Italië zijn.
4. Corto: De corto moet men niet verwarren met ristretto, hier zit evenveel caffeïne in als in een espresso of Lungo (zie onder), met eigenlijk nog minder totale hete drank dan de ristretto. het is dus eigenlijk een supergeconcentreerd kopje koffie, en daarom wordt dit zelden zonder suiker gedronken. Het wordt vaak bereid in een perculator (denk aan de bekende Bialetti's) of in een
5. Caffè lungo: Dit lijkt het meest op de koffie die we in Nederland gewend zijn. In feite wordt er eerst een espresso bereid, maar daarna blijft het water nog wat langer doorlopen, zodat de koffie een stuk minder krachtig geconcentreerd wordt. Een goed, vol bakje pleur, zeg maar. Vanzelfsprekend is de smaak een stuk minder vol dan bij een espresso.
6. Caffè macchiato: macchiato betekent 'gevlekt', dit is espresso waar een scheut warme melk op wordt geschonken. Om duidelijk herkenbaar te maken dat het geen espresso is, giet men er ook nog opgeklopte melk bovenop. Er bestaan varianten met koude melk. De schuimlaag wordt macchiato schiumato genoemd, wat zoveel als gevlekt schuim (latte) betekent.
7. Cappuccino: Let op, dit is een van de vaakst foutgespelde koffie'tjes ter wereld. Je schrijft het dus met dubbel p en dubbel c (let vanaf nu voor de grap eens op de menukaarten als je ergens komt). Het bevat veel meer melk dan de macchiato en is dus niet gevlekt. De cappuccino wordt bereid met gelijke delen espresso, gestoomde melk en melkschuim, en op veel plaatsen waar ervaren baristas werken wordt er tegenwoordig de welbekende 'latte art' (het maken van mooie vormpjes in het melkschuim, zoals in de foto hierboven) aan toegevoegd. Een purist drinkt cappuccino enkel 's ochtends, maximaal tot elf uur. Bij een stevige Italiaanse maaltijd werkt dit door de hoeveelheid melk erin namelijk je spijsvertering tegen, dan is een espresso beter.
8. Corretto: U kent de Irish coffee, maar ook de Italianen voegen wel eens een paar druppeltjes drank toe aan hun espresso. Dat noem je dan een corretto, en de meest gangbare 'smaakversterkers' zijn cognac, sambuca, rum of grappa. Het wordt veel aangetroffen in het centrum en noorden van Italië.
9. Orzo: Dit wordt gekscherend wel eens 'kinderkoffie' genoemd, want het wordt gebrouwen van gerst en bevat dus in feite geen caffeïne. Het wordt steeds populairder als een soort koffie-vervanger.
10. Caffè con panna: Gaat er voor de zoetekauw iets boven koffie met slagroom? Als je daarvan houdt, moet je het onder deze naam bestellen.

Nog wat andere koffie varianten

Deze varianten komt men ook nog wel eens tegen, dus die leggen we ook kort nog even voor u uit.

• Caffè doppio: Klinkt lekker interessant, maar dat is gewoon een dubbele espresso, dus twee kopjes koffie.
• Caffè shakerato: Als u uzelf eens wil verwennen, is dit een aanrader. Men neme koffie, suiker, ijs, en schudt de boel eens goed door elkaar! Wordt soms ook whisky of chocolade aan toegevoegd.
• Cappuccino decaffeinato: Caffeïnevrije cappuccino - ongeveer het absurdste dat er in de ogen van een Italiaan kan bestaan.
• Latte freddo macchiato caldo: Een hele mond vol, maar dit is een warme macchiato met koude melk.
• Caffè in ghiaccio: Typische delicatesse in het zuiden van Italië en uiteindelijk gewoon espresso die geserveerd wordt met een ijsblokje.